„Wydawało się, że wszystko w mojej pracy układa się znakomicie. Doceniano mnie. W pewnym momencie doszło do zmiany dyrektora. Człowiek ten okazał się bardzo ostry w stosunku do mnie, czasami nawet niemiły. Nie mogłem go znieść. Zacząłem pracować coraz gorzej. W końcu wyrzucono mnie. W tej chwili wciąż płaczę. Trudno mi się zwlec z łóżka. Mam wrażenie, że nie jestem w stanie zrobić już nic dobrego w moim życiu. Utraciłem całą wiarę w siebie. Kiedy przeglądam się w lustrze, wydaję się sobie brzydki. Jestem pewien że nigdy z tego nie wyjdę”. (P.T.)
Przytoczony przykład to wypowiedź osoby cierpiącej na depresję, która jest najczęściej diagnozowanym zaburzeniem psychicznym. Paradoksalnie im bardziej rozwinięte i bogatsze społeczeństwo tym częściej spotykamy się z depresją. Na świecie prawie 121mln ludzi cierpi na depresje. W Polsce około 20 % społeczeństwa boryka się z tym zaburzeniem. Choroba sama w sobie nie jest śmiertelna, ale nieleczona często prowadzi do prób samobójczych. Wobec tych liczb i statystyk, dobrze wiedzieć czym właściwie jest depresja i jakie są jej objawy, by móc w porę i skutecznie reagować.
Depresja zalicza się do zaburzeń afektywnych (zaburzeń nastroju). Nasz niepokój powinny wzbudzić: permanentnie obniżony nastrój, utrata zdolności do czerpania radości z życia, niechęć do czynności, które wcześniej sprawiały przyjemność. Poza tym często występują kłopoty ze snem (trudności z zasypianiem lub nadmierna senność), obniżenie energii wzmożona męczliwość, nawet przy niewielkim wysiłku. Warunkiem zdiagnozowania depresji jest występowanie tych objawów minimum przez dwa tygodnie. Jeżeli u siebie lub kogoś z bliskiego otoczenia zauważymy podobne objawy, warto pomyśleć o konsultacji z lekarzem psychiatrą lub psychologiem.
Nasilenie objawów i sposób ich przeżywania związane są z indywidualnymi cechami osobowości oraz wiekiem. W okresie nastoletnim i wczesnej dorosłości, kiedy osobowość nie jest jeszcze tak stabilna, w wyniku depresji częściej może dochodzić do prób samobójczych czy samookaleczeń. Nierzadko depresja jest podłożem innych zaburzeń, takich jak: anoreksja, bulimia, fobia społeczna, uzależnienia. Bywa że dynamika przeżywania depresji zmienia się też w ciągu dnia. Osoby cierpiące na depresje mówią, że rano czują się gorzej, a wieczorem lepiej. Depresja oprócz negatywnego wpływu na nastrój, ogranicza też funkcjonowanie w zakresie poznawczym, tzn. osoby z depresją mają słabszą pamięć i koncentrację.
Początki depresji nie zawsze wiążą się z występowaniem wszystkich objawów naraz. Zaburzenie może rozwijać się niewinnie, od np. przysypiania po pracy lub trudnościami z koncentracją albo zwiększoną nerwowością. Stopniowo jednak trudności w funkcjonowaniu jest coraz więcej. Objawy podobne do depresji mogą współwystępować również z innymi dolegliwościami stricte biologicznymi, takimi jak problemy z układem krążenia czy tarczycą. Dlatego zanim pomyślimy o depresji warto zrobić serię badań kontrolnych. Dopiero po wyeliminowaniu podłoża biologicznego, można się kierować w stronę trudności natury psychicznej.
Depresja znacznie pogarsza też funkcjonowanie w relacjach interpersonalnych. W kontakcie z innymi osoba cierpiąca z powodu depresji może być nadmiernie drażliwa, wycofana, rozkojarzona. W podejmowanych tematach dominuje głównie pesymizm i bark wiary w poprawę ogólnej sytuacji. Osoby depresyjne lub mające predyspozycje do depresji, cechują się niską samooceną i lękiem przed podejmowaniem nowych wyzwań.
Leczenie depresji opiera się głównie na farmakoterpii i psychoterapii. Leki mają za zadanie zniwelować objawy, a psychoterapia pomaga zrozumieć przyczyny depresji oraz wypracowuje mechanizmy zachowania, które pomogą uniknąć depresji w przyszłości.Psychoterapia jest ważnym elementem terapii, gdyż zachorowanie na depresję w dużej mierze zależy od indywidualnych cech osobowości, które można zmieniać przy pomocy psychoterapii.
Jeżeli zauważymy u siebie niepokojące objawy, nie warto zwlekać gdyż im wcześniej zaczniemy terapię, mamy szansę że nie wypłynie ona aż tak bardzo negatywnie na nasze codzienne życie.
