Fobie definiuje się jako uporczywy, silny lęk przed określonymi sytuacjami bądź przedmiotami, które realnie nie stanowią zagrożenia dla zdrowia lub życia. W reakcji na kontakt z przedmiotem fobii najczęściej pojawia się omawiana wcześniej reakcja walki lub ucieczki. W aspekcie fizjologicznym i behawioralnym, reakcja w przypadku fobii jest praktycznie identyczna jak w przypadku spotkania z realnym zagrożeniem takim jak groźne zwierze. Jeżeli chcemy się wczuć w sytuacje osoby cierpiącej z powodu fobii, to przypomnijmy sobie sytuacje, w której na prawdę bardzo się baliśmy. Tak właśnie czuje się ktoś, kto cierpi z powodu fobii znajdując się w obiektywnie niegroźnej sytuacji.
W ogólnej klasyfikacji medycznej (DSM-IV) wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje fobii: fobie specyficzne, fobie społeczne, agorafobię.
Fobie specyficzne: dotyczą lęku przed konkretnymi przedmiotami lub sytuacjami, a nawet wyobrażeniami tych sytuacji czy przedmiotów. Do tej kategorii zalicza się lęk przed zwierzętami np. pająkiem (zoofobia), lęk przed zamkniętą przestrzenią (klaustrofobia), lęk przed wysokością (akrofobia) czy lęk przed wodą (hydrofobia). To tylko przykłady ponieważ lista jest długa. Istotne jest że tylko w tych konkretnych sytuacjach osoba doznaje niewspółmiernego lęku.
Fobie społeczne: dotyczą ogólnego kontaktu z innymi ludźmi. Osoba cierpiąca na ten typ fobii unika kontaktu, bo najczęściej czuje się negatywnie oceniana, pomimo że obiektywnie nie uzyskuje takich informacji na swój temat. W fobii społecznej wyróżnia się też jej specyficzną odmianę tzn. ktoś może odczuwać lęk tylko gdy występuje publicznie lub gdy musi coś zjeść w miejscu publicznym. Obecność innych powoduje, że osoba staje się nieporadna i mało pewna co do swoich czynności. Pewność siebie i sprawność wraca gdy dana osoba jest sama.
Agorafobia: nazwa pochodzi od greckiego słowa „agora” czyli rynek, miejsce zgromadzeń publicznych. Osoby cierpiące na ten typ fobii boją się wychodzić z domu, przebywać w miejscach publicznych takich jak: centra handlowe, autobusy, zatłoczone ulice, urzędy itp. Często agorafobia połączona jest z atakami paniki. Właśnie to budzi największą obawę, że atak paniki nastąpi w miejscu publicznym, gdzie nikt nie będzie w stanie pomóc. Dlatego osoba zostaje w domu gdzie czuje się bezpiecznie.
Wbrew pozorom obiekty czy sytuacje wzbudzające lęk, nie stanowią istoty problemu. Objawy są pewną formą obrony przed wypartymi impulsami i tendencjami które budzą lęk. Ponieważ świadomość tych impulsów i tendencji byłaby by niebezpieczna dlatego lęk zostaje przeniesiony na jakiś zewnętrzny obiekt mający symboliczny związek z rzeczywistym przedmiotem lęku. Sytuacje bądź przedmioty służą jedynie „odwróceniu uwagi”, ale o tym szerzej w innym wpisie.
